YMDDIRIEDOLAETH NANT GWRTHEYRN

Pentref anghyfannedd oedd Nant Gwrtheyrn yn y 1970au yn dilyn cau y chwareli. Roedd y tai, y swyddfeydd, y capel a’r siopau, a godwyd pan oedd y chwareli yn eu hanterth rhwng 1860 a 1920, a dros 2,000 o ddynion yn cloddio’r ithfaen, yn wag ac wedi mynd â’u pennau iddynt.

Cafodd Ymddiriedolaeth Nant Gwrtheyrn, elusen gofrestredig, ei ffurfio trwy ddycnwch Dr Carl Clowes, meddyg teulu lleol, ac eraill, ac fe lwyddon nhw yn y pen draw i brynu’r pentref a mynd ati i adnewyddu’r hen adeiladau a datblygu canolfan ar gyfer dysgu Cymraeg i oedolion. Fe ddaeth y dyffryn tawel hefyd i ddenu grwpiau eraill i fwynhau ei naws unigryw.

Rhwng 2007 a 2010 cafodd y pentref rhestredig ei adnewyddu i greu canolfan breswyl unigryw, ac atyniad ar gyfer ymwelwyr dyddiol, drwy gymorth grant o £5m a ddaeth yn bennaf oddi wrth y Comisiwn Ewropeaidd, Llywodraeth Cynulliad Cymru a Chronfa Dreftadaeth y Loteri. Bellach cynhelir nifer o wahanol weithgareddau, fel priodasau a chynadleddau yma yn ogystal â’r rhaglen o gyrsiau Cymraeg i oedolion drwy gydol y flwyddyn.

Mae Nant Gwrtheyrn yn elusen ac yn gwmni cyfyngedig drwy warant sy’n dal i gael ei reoli gan Ymddiriedolaeth Nant Gwrtheyrn.

Nant Gwrtheyrn was an abandoned village in the 1970s following the closure oGwrtheyrnf the quarries. The redundant houses, offices, chapel and shops constructed during the quarry’s heyday between 1860 and 1920,when over 2,000 men worked the granite, had fallen into rack and ruin.

Ymddiriedolaeth Nant Gwrtheyrn, a registered charity was formed through the energies of Dr Carl Clowes, the local GP and others and eventually they bought the village and set about renovating the old buildings and developed a centre to teach Welsh to adults which also attracted other groups to enjoy the unique ambience of this peaceful valley.

Between 2007 and 2010 a £5m renovation of the listed village at Nant Gwrtheyrn was realised through grant. This grant aid has helped to establish a unique  residental centre and day visitor attraction at Nant Gwrtheyrn

Nant Gwrtheyrn continues to be managed by Ymddiriedolaeth Nant Gwrtheyrn and is a charity and company limited by guarantee.